STI là gì? Ảnh hưởng thế nào đến sức khỏe con người?

STI là từ viết tắt của tiếng Anh (Sexually Transmissible Infections) có nghĩa là Bệnh Lây Truyền Qua Đường Tình Dục. Bệnh nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục đề cập đến việc nhiễm mầm bệnh lây truyền qua máu, tinh dịch, dịch âm đạo hoặc các chất dịch cơ thể khác khi quan hệ tình dục bằng miệng, hậu môn hoặc bộ phận sinh dục với bạn tình bị nhiễm bệnh.

STI có tác động sâu sắc đến sức khỏe tình dục và sinh sản trên toàn thế giới. Theo số liệu thống kê WHO. Hơn 1 triệu STI được mắc phải mỗi ngày. Năm 2020, WHO ước tính có 374 triệu ca nhiễm mới với 1 trong 4 bệnh lây truyền qua đường tình dục: chlamydia (129 triệu), lậu (82 triệu), giang mai (7,1 triệu) và trichomonas (156 triệu). Ước tính hơn 490 triệu người đang sống chung với mụn rộp sinh dục vào năm 2016 và ước tính khoảng 300 triệu phụ nữ bị nhiễm HPV, nguyên nhân chính gây ung thư cổ tử cung và ung thư hậu môn ở nam giới có quan hệ tình dục đồng giới. Ước tính có khoảng 296 triệu người đang sống chung với bệnh viêm gan B mãn tính trên toàn cầu.

STI có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng ngoài tác động tức thời của chính bệnh lây nhiễm. Có thể kể đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục như herpes, lậu và giang mai có thể làm tăng nguy cơ nhiễm HIV. Việc lây truyền STI từ mẹ sang con có thể dẫn đến thai chết lưu, tử vong sơ sinh, nhẹ cân và sinh non, nhiễm trùng huyết, viêm kết mạc sơ sinh và dị tật bẩm sinh. Nhiễm HPV gây ung thư cổ tử cung và các bệnh ung thư khác.

Viêm gan B dẫn đến ước tính 820.000 ca tử vong vào năm 2019, chủ yếu là do xơ gan và ung thư biểu mô tế bào gan. Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu và chlamydia là nguyên nhân chính gây ra bệnh viêm vùng chậu và vô sinh ở phụ nữ.

Có thể kể đến các STI do vi khuẩn, virus điển hình bao gồm:

+ Treponema pallidum (bệnh giang mai)

+ Chlammydia (viêm niệu đạo, viêm cổ tử cung…)

+ Neisseria gonorrhoeae (bệnh lậu: gây nhiễm trùng niệu đạo, cổ tử cung, họng, trực tràng…)

+ Mycoplasma (gây ra các triệu chứng việm cổ tử cung, niệu sinh dục ở phụ nữ…)

+ Human herpesvirus 1, 2 (gây nhiễm trùng tái phát ảnh hưởng đến da, miệng, môi, mắt và bộ phận sinh dục)

+ Camdida albicans (đây là một loại nấm gây nhiễm trùng da và niêm mạc, nấm ấm đạo…)

+ Ureaplasma urelyticum, Ureaplasma parvum (vi khuẩn gây ra các triệu chứng viêm tinh hoàn, tuyến tiền liệt…)

Hành động của WHO

Với những tác động và sự ảnh hưởng tiêu cực rất lớn tới sức khỏe công động. WHO xây dựng các mục tiêu, quy chuẩn và tiêu chuẩn toàn cầu về phòng ngừa, xét nghiệm và điều trị STI. Là một phần trong sứ mệnh của mình, WHO hỗ trợ các quốc gia: xây dựng các kế hoạch và đường lối chiến lược quốc gia; tạo ra một môi trường khuyến khích cho phép các cá nhân thảo luận về STI, áp dụng các thực hành tình dục an toàn hơn và tìm cách điều trị; mở rộng quy mô phòng ngừa ban đầu (có sẵn và sử dụng bao cao su, v.v.); tăng cường tích hợp các dịch vụ STI trong các dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu; tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc STI có chất lượng lấy con người làm trung tâm; tạo điều kiện thuận lợi cho việc áp dụng các bài kiểm tra tại điểm chăm sóc; tăng cường và mở rộng quy mô can thiệp y tế để tạo tác động, chẳng hạn như tiêm phòng viêm gan B và HPV, sàng lọc bệnh giang mai ở các nhóm dân số ưu tiên; tăng cường năng lực giám sát xu hướng STI; Và theo dõi và đáp ứng với AMR trong bệnh lậu.

Hiện nay để sàng lọc và phát hiện sớm các tác nhân gây bệnh qua đường tình dục, phương pháp xét nghiệm Realtime PCR đang được sử dụng phổ biến và hiệu quả, cho phép phát hiện đồng thời các tác nhân gây bệnh.