Nghiên cứu cho thấy cúm H5N1 ở bò có thể lây lan qua đường vắt sữa

I. Nghiên cứu cho thấy có thể rằng H5N1 lây lan tại các đàn bò ở Mỹ là do hoạt động vắt sữa.

Một nhà nghiên cứu của Đại học bang Kansas đã công bố những phát hiện liên hệ giữa hoạt động vắt sữa với việc lây truyền vi-rút cúm H5N1 ở bò, loại vi-rút ảnh hưởng đến bò sữa và được phát hiện lần đầu tiên tại Hoa Kỳ vào mùa xuân năm 2024. Vào tháng 4, WHO cũng đã thông báo về 1 ca nhiễm H5N1 do uống sữa bò chưa thanh trùng chứa virus H5N1. Đây là ca nhiễm đầu tiên là người kể từ khi dịch bệnh H5N1 lấy trên bò được phát hiện tại Mỹ.

Juergen Richt là tác giả chính của bài báo “Động lực của H5N1 biến chủng clade 2.3.4.4b trong việc lây nhiễm thực nghiệm ở bê và bò”, được xuất bản ngày 25 tháng 9 trên tạp chí Nature. Richt là giáo sư danh dự của hội đồng quản trị, giáo sư danh dự của trường đại học về y học chẩn đoán và bệnh lý học, và là Giám đốc Trung tâm Xuất sắc chuyên nghiên cứu các bệnh trên cơ thể động vật (CEEZAD) của Trường Cao đẳng Y khoa Thú y.

Cúm gia cầm H5N1 độc lực cao đã ảnh hưởng đến hơn 200 trang trại chăn nuôi bò sữa ở 14 tiểu bang. Thiết bị vắt sữa và hoạt động của con người bị nghi ngờ có liên quan đến việc lây truyền, nhưng vẫn chưa có bằng chứng rõ ràng về phương thức lây truyền.

Trong một nỗ lực hợp tác, các nhóm nghiên cứu do Richt và Martin Beer từ Viện Friedrich Loeffler ở Đức dẫn đầu đã thử nghiệm lây nhiễm cả bê và bò đang cho con bú bằng vi-rút H5N1 biến chủng clade 2.3.4.4b, chủng vi-rút đang lưu hành ở gia súc tại Hoa Kỳ, để hiểu rõ hơn về các phương thức lây truyền có thể xảy ra. Họ đã so sánh khả năng mắc bệnh và lây truyền ở 9 con bê bị nhiễm bệnh do tiêm chủng qua đường miệng và mũi và ba con bò đang cho con bú thông qua tiêm chủng tuyến vú. Ngoài ra, tuyến vú của ba con bò sữa khác đã được tiêm chủng bằng H5N1 euDG, chủng cúm gia cầm clade 2.3.4.4b đang lưu hành ở Châu Âu.

Nhiễm trùng ở bê dẫn đến bệnh lâm sàng nhẹ, với sự nhân lên của vi-rút ở mức trung bình và không lây truyền cho bê được nuôi chung. Ngược lại, những con bò sữa bị nhiễm trùng tuyến vú nghiêm trọng, đặc trưng bởi sốt, viêm vú và giảm đột ngột sản lượng sữa. Người ta quan sát thấy mức độ vi-rút trong sữa tăng mạnh, nhưng không có bằng chứng về nhiễm trùng toàn thân hoặc vi-rút thải ra qua mũi. Những phát hiện này chỉ ra rằng sữa và quy trình vắt sữa, chứ không phải lây truyền qua đường hô hấp, là những con đường chính có khả năng lây truyền H5N1 giữa các loài gia súc.

II. Nguy cơ lây lan H5N1 ảnh hưởng đến ngành bò sữa

“Hiện nay, có gần 10 triệu con bò sữa ở Hoa Kỳ. Chúng ta cần phải nghiên cứu cách thức lây truyền căn bệnh mới này ở bò sữa”, Richt cho biết. “Với thiệt hại kinh tế tiềm tàng đối với ngành chăn nuôi gia súc và rủi ro đối với sức khỏe con người do vi-rút H5N1 ở bò gây ra, nghiên cứu này cho thấy việc thiết lập các quy trình vắt sữa an toàn, hợp vệ sinh là chủ đề đáng quan tâm trong ngành công nghiệp sữa của Hoa Kỳ”.

Nghiên cứu này được tài trợ một phần bởi Quỹ chuyển đổi cơ sở phòng thủ nông nghiệp và sinh học quốc gia của tiểu bang Kansas, và nghiên cứu trên động vật được tiến hành tại Viện nghiên cứu An ninh sinh học của K-State và Viện Friedrich-Loeffler ở Đức.

“Khả năng của Tiến sĩ Richt trong việc điều phối một sự hợp tác quốc tế để cung cấp câu trả lời về sự lây truyền của vi-rút trong vòng vài tháng sau khi phát hiện ra căn bệnh mới là phi thường”, Bonnie Rush, trưởng khoa gia đình Hodes của trường thú y, cho biết. “Tương tự như COVID-19, ấn phẩm Nature này là một ví dụ điển hình về chuyên môn của nhóm nghiên cứu này trong việc nhanh chóng xoay chuyển nguồn lực và cung cấp dữ liệu có liên quan để ứng phó với một căn bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người mới nổi”.