SỬ DỤNG TRÁI TIM CỦA LỢN BIẾN ĐỔI GEN CẤY CHO NGƯỜI

Đối với nhiều bệnh nhân không may mắn khi 1 bộ phận nội tạng nào đó của cơ thể không còn có thể hoạt động, thì ghép tạng là 1 giải pháp cứu cánh cũng như tia hy vọng cuối cùng. Không may là do nguồn tạng ghép thường khan hiếm nên rất nhiều bệnh nhân phải chờ đợi mòn mỏi. Một trong số các giải pháp đang được phát triển hỗ trợ tháo gỡ tình trạng này là ghép nội tạng động vật biến đổi gen. Nội tạng động vật khi ghép vào cơ thể người thường bị đào thải do là mô ngoại lai. Vì thế, nội tạng động vật biến đổi gen được kỳ vọng sẽ phát triển và khắc phục được hạn chế này.

1. Ca ghép nội tạng động vật biến đổi gen đầu tiên trên con người

Vào tháng 10/2021, Công ty Công nghệ sinh học Revivicor của Mỹ đã cung cấp lợn trong ca ghép thận đột phá trên bệnh nhân chết não ở New York. Nội tạng cấy ghép được giữ trong máy bảo quản nội tạng trước khi phẫu thuật. Nhóm nghiên cứu cũng sử dụng một loại thuốc mới thử nghiệm do Kiniksa Pharmaceuticals sản xuất và các loại thuốc chống thải ghép phổ biến để ức chế hệ thống miễn dịch.

Tiếp đó, quả tim lợn được biến đổi gen đầu tiên đã được cấy ghép thành công cho bệnh nhân David Bennett ở Baltimore Hoa Kỳ vào ngày 07 tháng 01 năm 2022. Ngày 10/01/2022, bệnh viện cho biết bệnh nhân tiến triển tốt 3 ngày sau ca phẫu thuật. Đây là lần đầu tiên một ca ghép tạng như vậy được thực hiện. Các chuyên gia y tế cho rằng một ngày nào đó, thủ thuật này sẽ giúp giải quyết tình trạng thiếu nội tạng mãn tính hiện nay.

Nguồn tin của Đại học Y Maryland ngày 10 tháng 01 năm 2022 cho biết cuộc phẫu thuật lịch sử thay tim người bằng tim lợn chuyển gen được thực hiện vào ngày 07 tháng 01 năm 2022. Mặc dù tiên lượng của bệnh nhân hiện chưa chắc chắn, nhưng cuộc phẫu thuật này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong kỹ thuật sử dụng nội tạng động vật để cấy ghép cho người.

Bệnh nhân là ông David Bennett, đã được xác định là không đủ điều kiện để cấy ghép nội tạng, một quyết định thường được đưa ra trong trường hợp sức khỏe của người nhận về cơ bản là kém. Bệnh nhân Bennett hiện đang hồi phục và được theo dõi cẩn thận để kiểm tra hoạt động của quả tim mới được cấy ghép.

Một ngày trước cuộc phẫu thuật, bệnh nhân Bennett cho biết tình trạng của ông ta chỉ có hai khả năng là chết hoặc thử nghiệm phẫu thuật này. Do muốn sống, đó là sự lựa chọn và hy vọng của ông ta là thành công. Trong nhiều tháng qua, ông Bennett đã phải nhập viện và được hỗ trợ sự sống bằng cách chạy ECMO (công nghệ tim và phổi nhân tạo). Anh ấy nói rằng anh ấy hy vọng mình sẽ bình phục và rời khỏi giường bệnh.

Theo hãng tin AFP, cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cấp phép khẩn cấp để thực hiện ca phẫu thuật này vào đêm giao thừa 31/12/2021 và đó là nỗ lực cuối cùng để giúp một bệnh nhân không đủ điều kiện để được cấy ghép thông thường. Tiến sĩ Bartley Griffith, người thực hiện ca phẫu thuật cho biết đây là một ca phẫu thuật đột phá, đưa chúng ta đến gần hơn với việc giải quyết cuộc khủng hoảng thiếu nội tạng để cấy ghép cho con người hiện nay.

Muhammad Mohiuddin, người đồng sáng lập chương trình ghép tim của trường đại học, nhận xét rằng tiến hành một cách thận trọng, nhưng cũng lạc quan rằng cuộc phẫu thuật đầu tiên trên thế giới này sẽ mang lại một lựa chọn, những lựa chọn mới quan trọng cho bệnh nhân trong tương lai những người mắc bệnh nguy nan này.

Cuộc phẫu thuật là kết quả của nhiều năm nghiên cứu, thử nghiệm việc cấy ghép từ lợn sang khỉ đầu chó và khả năng sống sót của những người được cấy ghép hơn chín tháng. Ông Mohiuddin cho biết, ca cấy ghép nội tạng này cung cấp nhiều thông tin có giá trị giúp ngành y tiếp tục cải tiến phương pháp tiếp cận này để giúp đỡ những bệnh nhân trong tương lai giành lại sự sống khi không có nguồn tạng của người.

Chú lợn hiến tặng trái tim cho ông Bennett đã phải trải qua quá trình chỉnh sửa gen được kiểm soát nghiêm ngặt. Ba gen có thể dẫn đến đào thải cơ quan ở người bị loại bỏ. Nhóm nghiên cứu cũng đã loại bỏ một gen có thể dẫn đến sự phát triển quá mức của mô tim lợn. Sáu gen của con người, giúp đảm bảo cơ thể chấp nhận cơ quan mới, được đưa vào bộ gen của lợn. Tổng cộng có 10 lần chỉnh sửa gen.

Song, một tin không vui của ngành khoa học công nghệ ghép tim lợn cho người là sau 3 tháng, ngày 08 tháng 3 năm 2022, bệnh nhân ông David Bennett ở Baltimore Hoa Kỳ, người đã được ghép tim lợn vào ngày 07 tháng 01 năm 2022 đã qua đời.

2. Ca ghép tim lợn thứ 2 trên người

Tiếp sau đó, vào ngày 01 tháng 11 năm 2023 dẫn thông tin từ các bác sĩ tại Trung tâm Y khoa Đại học Maryland (bang Maryland, Mỹ) cho biết, bệnh nhân thứ hai được trung tâm cấy ghép tim lợn vừa tử vong, gần 6 tuần sau ca giải phẫu mang tính thử nghiệm cao.